Predavanje u Narodnom muzeju: Prokuplje i Toplica u prvim godinama Velikog rata

U Narodnom muzeju Toplice održano je predavanje posvećeno obeležavanju 111 godina od izbijanja Kolubarske bitke, jednog od najznačajnijih događaja u Prvom svetskom ratu. O ovom istorijskom trenutku, kao i o prilikama u Prokuplju tokom prvih ratnih godina, govorili su prof. dr Saša Stanojević i muzejski savetnik Darko Žarić. Predavanju su prisustvovali brojni ljubitelji istorije, kao i učenici Osnovne škole “Nikodije Stojanović Tatko” i Gimnazije u Prokuplju.

Prof. dr Saša Stanojević istakao je da je Kolubarska bitka, kao završna borba Treće ofanzive, imala dalekosežne posledice širom Srbije, uključujući i područje Toplice.

oglas

– Povod našeg okupljanja jeste 111 godina od Kolubarske bitke, ali smo želeli da događaj povežemo sa prilikama u Prokuplju i Toplici u to vreme. Ova bitka imala je značajne refleksije na sve krajeve Srbije, pa tako i na ovaj prostor, rekao je Stanojević.

Govoreći o istorijski manje poznatim temama, on je naglasio da najnovija istraživanja otkrivaju važne činjenice koje dopunjuju istoriografsku sliku o Toplici u periodu ratova od 1912. do 1918. godine.

– Najpoznatije teme vezane za ovaj kraj su Toplički ustanak i “Gvozdeni puk”, ali postoji mnogo drugih procesa koji zaslužuju pažnju kako bismo imali potpunu sliku dešavanja u Prvom svetskom ratu, naveo je Stanojević.

Među novim saznanjima izdvojio je i podatak da epidemija tifusa, koja je teško pogodila Srbiju, nije obrađena u dostupnoj literaturi u kontekstu Toplice, iako je ostavila snažan trag na ovom području.

– Ne znamo gotovo ništa o velikoj epidemiji tifusa koja je tada bila prisutna i u Prokuplju i okolini. Malo je poznato i da su u Prokuplju bili stacionirani austrougarski zarobljenici – njih 158 je sahranjeno na lokalnom groblju, a umrli su upravo od tifusa, rekao je on.

Prokuplje je, dodao je, u ratnim godinama bilo i važno utočište za izbeglice iz različitih delova Kraljevine Srbije, posebno zbog blizine Niša, tadašnje ratne prestonice i centra ključnih državnih događaja.

U nastavku predavanja, prof. Stanojević govorio je i o pojedincima i društvenim okolnostima tog vremena, osvetljavajući teme iz oblasti zdravstva, prosvete, politike i drugih segmenata društvenog života u Prokuplju tokom Velikog rata.