DIMITRIJE NIKOLIĆ, ZVANI POP MIČE – VOJVODA DOBRIČKI

Dimitrije Nikolić, Pop-Miče, prvi je paroh žitorađske parohije. Rođen je u Prokuplju “u vreme mađarske bune”. U Prokuplju je završio osnovnu školu. Svešteničko obrazovanje stekao je u manastiru Dečani. Za paroha žitorađskog rukopoložen je u Novom Pazaru 1870. godine. Osim po svešteničkom pozivu, u Toplici je poznat i kao borac za oslobođenje Toplice od Turaka. Još u vreme dok su Turci gospodarili Toplicom, prelazio je preko granice (na Jastrepcu) u Srbiju i krišom noću prenosio srpske knjige. Povezao se i sa zaverenicima iz Niša, sa Koletom Rašićem i sveštenikom Petrom Ikonomovićem koji su pripremali ustanak protiv Turaka. U drugom srpsko-turskom ratu bio je vodič srpskim snagama od Jastrepca do Prokuplja. U to vreme neprekidno je bio sa Stevanom Biničkim, komandantom Ibarske divizije koja je dobila zadatak da oslobodi Toplicu. Organizovao je ljude u svojoj parohiji za proterivanje Arnauta sa ovog područja.

Pop-Miče poznat je u Dobriču i u celoj Toplici kao borac za oslobođenje srpskog naroda od turskog jarma. Bio je najveći pobornik za školovanje srpske dece. Pošto u tadašnjoj “Muškoj školi” u Žitorađi nije bilo učila ni knjiga, on je noću, na konju, odlazio u Supovac i tu nabavljao srpske udžbenike i učila. Iste noći krišom bi se vraćao u svoju parohiju.

Škola u Žitorađi radila je od 1873-1877. godine. U to vreme u nekim selima oko Žitorađe, kao što su: Asanovac, Pasjača i Dubovo, živeli su Arnauti, koji su maltretilali meštane tih i obližnjih sela, a posebno sveštenike. Zato je Pop-Miče uvek kada je išao u ta sela, vodio sa sobom naoružanog Turčina Salka, kao jasokčiju (telohranitelja).

Od 1875. godine Pop-Miče je samo tajno svraćao u svoju parohiju. Razlog je bio taj što je pomenuti Salko, da bi jednom prilikom sprečio ubistvo Mičeta, ubio bega iz Gornjeg Crnatova. Beg je u tom kraju bio poznat kao srbomrzac, pa pošto je pokušao da ubije Pop-Mičeta, Salko ga je preduhitrio.

O Dimitriju Nikoliću, Pop-Mičetu, dugo se posle proterivanja Turaka sa ovih prostora govorilo sa velikim poštovanjem.

Zbog velikog požrtvovanja i doprinosa u srpsko-turskom ratu 1877/78. godine odlikovan je zlatnom medaljom za hrabrost i Takovskim krstom V reda. Zbog svega ovoga što je u to vreme učinio za Dobrič i Toplicu, knez Milan ga je Ukazom proizveo u vojvodu dobričkog.

Posle oslobođenja Dobriča od Turaka, zalagao se za podelu arnautske zemlje starosedeocima, zbog čega je i došao u sukob sa doseljenicima iz Crne Gore. Pod još nerazjašnjenim okolnostima (mada je njegov ubica streljan na mestu njegove pogibije), poginuo je u blizini Berilja, u Tamnom potoku 1883. godine.

Izvor: Knjiga “Toplica kroz vekove”, Petko Marjanović